Άγγελος Κότιος: Πρέπει να μπει ένα τέλος στην πολιτική της ευημερίας με δανεικά

 Συνέντευξη στην Εφημερίδα "ΨΙΘΥΡΟΙ"

Άγγελος Κότιος

Καθηγητής Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Πολιτικών Πανεπιστημίου Πειραιά- Δημοτικός Σύμβουλος Προσοτσάνης

 Στην συνέντευξη της εβδομάδας φιλοξενούμε τον Καθηγητή του Πανεπιστημίου Πειραιά Άγγελο Κότιο.

Αναφερόμενος στην οικονομική κρίση τονίζει ότι η αβεβαιότητα που κυριαρχεί στην ελληνική κοινωνία περιορίζει την κατανάλωση, εκμηδενίζει εγχώριες και ξένες επενδύσεις, καθιστά αδύνατες τις ιδιωτικοποιήσεις σε συμφέρουσες τιμές και παραλύει τις πιστοδοτικές πράξεις των τραπεζών.

Συνέπεια αυτών η ύφεση σε συνδυασμό βέβαια με την πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας. Υπογραμμίζει ότι η κοινοτική αλληλεγγύη είναι το ζητούμενο και χαρακτηρίζει δείγμα πολιτικής ανωριμότητας και αφέλειας την διαχωριστική γραμμή μεταξύ μνημονιακών και αντιμνημονιακών.

 «Η χώρα μας χρειάζεται να δώσει ένα τέλος στο ισχύον παραγωγικό μοντέλο και στην πολιτική της ευημερίας με δανεικά...» τονίζει χαρακτηριστικά και συμπληρώνει:
«Χωρίς γενναίο κούρεμα, χωρίς μεγάλη πτώση των επιτοκίων δανεισμού και χωρίς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης ο δρόμος προς την χρεοκοπία φαντάζει πολύ πιθανός»

 Τέλος εκτιμά ότι κάθε εναλλακτικό σενάριο εντός ή εκτός του Ευρώ συνδέεται με ευκαιρίες και κινδύνους και μια επιστροφή στην δραχμή, θα προκαλούσε μεγαλύτερα κόστη από ότι οφέλη.

-Δραματικές στιγμές βιώνει η χώρα. Η οικονομική κρίση έχει οδηγήσει σε τεράστια ύφεση και έκρηξη της ανεργίας. Η αβεβαιότητα για το αύριο είναι μεγάλη. Υπάρχει διέξοδος;

Η αβεβαιότητα που τονίσατε είναι τεράστιας σημασίας για την έξοδο από την κρίση. Περιορίζει την κατανάλωση, εκμηδενίζει εγχώριες και ξένες επενδύσεις, καθιστά αδύνατες τις ιδιωτικοποιήσεις σε συμφέρουσες τιμές και παραλύει τις πιστωδοτικές πράξεις των τραπεζών. Συνεπώς επιτείνει στα μέγιστα την ύφεση σε συνδυασμό βέβαια με την πολιτική δημοσιονομικής λιτότητας. Η έξοδος από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης είναι με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές όχι μόνο αδύνατη, αλλά είναι βέβαιο ότι θα έχουμε και μια όξυνση και για το τρέχον έτος. Λόγω του ότι η Δημοσιονομική εξυγίανση είναι μονόδρομος, θα έπρεπε να υπάρξουν γενναίες διαρθρωτικές παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις στην κατεύθυνση της ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας και της ανταγωνιστικότητας. Δυστυχώς υπάρχουν τόσο ισχυρές αντιστάσεις από το ίδιο το πολιτικό σύστημα και από τις οργανωμένες ομάδες συμφερόντων, που καθυστερούν αυτό που έπρεπε να κάνει η χώρα εδώ και δεκαετίες. Δηλαδή να γίνουμε μια χώρα με ένα αποτελεσματικό κράτος, με εύρυθμη λειτουργία των θεσμών και με μια λειτουργούσα οικονομία της αγοράς.

“Δυστυχώς η στήριξη που χρειάστηκε και χρειάζεται η χώρα μας από τους Ευρωπαίους Εταίρους μας, δεν δίδει καμία οριστική λύση στο πρόβλημά μας. Η κοινοτική αλληλεγγύη παραμένει το μεγάλο ζητούμενο”

- Η νέα δανειακή σύμβαση άνοιξε τους ασκούς. 46 βουλευτές από 3 κόμματα διαγράφηκαν γιατί διαφώνησαν με την επίσημη θέση του κόμματός τους. Στα 2 μεγάλα κόμματα το ΟΧΙ ήταν αυτό που οδήγησε στην ρήξη. Είναι μονόδρομος κατά την άποψή σας η συνέχιση αυτής της πολιτικής;

Προσωπικά θεωρώ την αντιπαράθεση και την διαχωριστική γραμμή μεταξύ μνημονιακών και αντιμνημονιακών, ως έκφραση της πολιτικής ανωριμότητας και της επικίνδυνης αφέλειας που χαρακτηρίζει διαχρονικά την ελληνική πολιτική και την κοινωνία. Την θεωρώ τελείως αποπροσανατολιστική για την ουσία του προβλήματος και βλαβερή για τον τόπο. Η χώρα μας χρειάζεται να δώσει ένα τέλος στο ισχύον παραγωγικό μοντέλο και στην πολιτική της ευημερίας με δανεικά. Χρειαζόμαστε ένα συνολικό εθνικό πρόγραμμα οικονομικής και πολιτικής ανασυγκρότησης, γιατί αυτό επιβάλλουν οι πραγματικές συνθήκες. Πάνω σε ένα τέτοιο σχέδιο θα έπρεπε να υπάρξει μια εθνική συναίνεση και εθνική πανστρατιά. Αντί αυτού κυριάρχησαν 2 ακραίες τάσεις, η μία υπέρ της ασύντακτης και αναποτελεσματικής πολιτικής του μνημονίου και η άλλη υπέρ της συντήρησης ξεπερασμένων δομών και λειτουργιών του πολιτικού και οικονομικού συστήματος. Και οι 2 στάσεις και πολιτικές οδηγούν την χώρα στην βέβαιη χρεοκοπία και στην διάλυση της ελληνικής κοινωνίας. Δυστυχώς η στήριξη που χρειάστηκε και χρειάζεται η χώρα μας από τους Ευρωπαίους Εταίρους μας, δεν δίδει καμία οριστική λύση στο πρόβλημά μας. Η κοινοτική αλληλεγγύη παραμένει το μεγάλο ζητούμενο.

-Η Ευρωπαϊκή Ένωση μοιάζει να έχει αιφνιδιαστεί από την κρίση, όπως και το πολιτικό προσωπικό της χώρας μας....

Το Ευρωσύστημα χαρακτηρίζεται από την φάση της εγκαθίδρυσής του από δομικές και λειτουργικές αδυναμίες. Για όσους γνωρίζουν τι σημαίνει διακρατική νομισματική ένωση, ήταν αναμενόμενο ότι με την πρώτη ισχυρή διαταραχή το σύστημα αυτό θα κατέρρεε. Και αυτό γιατί το σύστημα συναποτελείται από χώρες με έντονα αποκλίνουσες διαρθρώσεις, ανταγωνιστικότητες, πολιτικές και νομισματικές κουλτούρες. Εξ' άλλου η περιβόητη δημοσιονομική πειθαρχία δεν εφαρμόστηκε ποτέ, όχι μόνο στην περίπτωση της χώρας μας αλλά και στις χώρες του πυρήνα της ΟΝΕ. Συνεπώς, το σύστημα δεν εμπεριείχε μηχανισμούς πρώιμης προειδοποίησης, αυτοματοποιημένες διαδικασίες διαχείρισης κρίσεων και ενδοκοινοτικής αλληλεγγύης. Έτσι ήταν απολύτως φυσιολογικός ο αιφνιδιασμός, η αδράνεια και η κατάσταση πανικού που χαρακτηρίζει την Ευρωπαϊκή διπλωματία κρίσεων. Επίσης η κρίση ως διαδικασία αποκάλυψης, κατέδειξε μια ριζική αλλαγή της παραδοσιακής ευρωπαϊκής πολιτικής. Από τα μεγάλα οράματα της Ενοποιητικής διαδικασίας, όπως Ειρήνη, Ελευθερία, Δημοκρατία, Αλληλεγγύη, περάσαμε στην φάση της πρώταξης του βραχυπρόθεσμου και μυωπικού εθνικού συμφέροντος και στην καθημερινή ανάλυση κόστους- οφέλους ή δούνε και λαβείν. Δηλαδή οι ισχυρές χώρες της Ένωσης όπως η Γερμανία, μετρούν την συνεισφορά τους στην κρίση με όρους λογιστικής και όχι στην βάση του μακροχρόνιου συμφέροντος όλων των χωρών. Η Γερμανία από την κρίση αναγορεύτηκε ξαφνικά σε Ευρωπαϊκή υπερδύναμη, χωρίς να είναι σε θέση να ανταποκριθεί θετικά στον νέο ρόλο της. Οι Έλληνες πολιτικοί μαθημένοι να κυβερνούν με δανεικά, σε ένα σύστημα διαπλοκής και αδιαφάνειας και στην περίπτωση της κρίσης, όπως και σε πρωτέστερες φάσεις της Ευρωπαϊκής μας συμμετοχής, απέδειξαν για μια ακόμη φορά την ανωριμότητά, την ανεπάρκεια και την αγκύλωσή τους σε μια ξεπερασμένη πολιτική κουλτούρα. Η συμπεριφορά του Ελληνικού πολιτικού συστήματος, τόσο έναντι της κρίσης όσο και στο ζήτημα της διαπραγμάτευσης απέδειξε ότι είναι και πάλι απολύτως επαρχιωτική και επικίνδυνη για το Έθνος.

“Πρέπει να μπει ένα τέλος στην πολιτική της ευημερίας με δανεικά”

-Το "κούρεμα" του χρέους είναι η καλύτερη λύση για την βιωσιμότητα της χώρας;

Είναι μια θετική εξέλιξη πλην όμως μη ικανή στο βαθμό που γίνεται, να καταστήσει τα δημόσιά μας οικονομικά βιώσιμα. Το ελληνικό χρέος για να γίνει διαχειρήσιμο και να αναπνεύσει η ελληνική οικονομία και κοινωνία, χρειάζεται ένα κούρεμα του ΣΥΝΟΛΙΚΟΥ ΧΡΕΟΥΣ (ιδιωτικό και δημόσιο) τουλάχιστον 60%. Μην ξεχνάμε ότι οι δαπάνες για τόκους είναι γύρω στα 20 δις τον χρόνο, τα οποία ακόμη και μετά το επιχειρούμενο κούρεμα θα συνεχίσουν να είναι γύρω στα 15 δις. Σε συνδυασμό ότι η χώρα και φέτος προβλέπεται να δανειστεί για μισθούς και συντάξεις καταλαβαίνετε ότι το χρέος μας θα συνεχίσει να αυξάνεται δυναμικά. Κλείνοντας γίνεται αντιληπτό ότι χωρίς γενναίο κούρεμα, χωρίς μεγάλη πτώση των επιτοκίων δανεισμού και χωρίς θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης ο δρόμος προς την χρεοκοπία φαντάζει πολύ πιθανός.

-Το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι φωνές για έξοδο της χώρας από το Ευρώ. Είναι "μπλόφα" ή με βάση την πληροφόρηση που έχετε εναλλακτικό σενάριο;

Η αντιμετώπιση του ελληνικού χρέους από τους κοινοτικούς μας εταίρους χαρακτηριζόταν μέχρι πρότινος, από την μετάδοση της ελληνικής κρίσης σε άλλες χώρες της Ευρωζώνης. Αποτελούσαμε ένα συστημικό κίνδυνο με αβέβαιες επιδράσεις. Σήμερα φαίνεται πως τείνει να επικρατήσει η άποψη ότι για τις άλλες χώρες η διάσωση της Ελλάδας έχει μεγαλύτερο κόστος από ότι η άφεση σε χρεοκοπία. Συνεπώς είναι βέβαιο πλέον ότι είναι ανόητη η άποψη περί μπλόφας και ότι αυτό αποδυναμώνει τις δικές μας προσπάθειες. Η χώρα μας πρέπει να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις, γιατί όπως έδειξε το παρελθόν ο ελληνικός λαός μπορεί να βγάλει τεράστιο δυναμισμό, αρκεί βέβαια να απελευθερωθεί από τα δεσμά της κομματοκρατίας, της κοινωνικής αναλγησίας και του κεροσκοπισμού. Πρέπει να διαμορφωθεί ένα υγιές πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό σύστημα που θα αναδείξει τις δημιουργικές δυνάμεις των Ελλήνων και θα τις στρέψει στην παραγωγή. Η παραγωγή ποιοτικών ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών είναι το μεγάλο ζητούμενο. Αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί στο ισχύον σάπιο καθεστώς.

“Προσωπικά θεωρώ την αντιπαράθεση και την διαχωριστική γραμμή μεταξύ μνημονιακών και αντιμνημονιακών, ως έκφραση της πολιτικής ανωριμότητας και της επικίνδυνης αφέλειας που χαρακτηρίζει διαχρονικά την ελληνική πολιτική και την κοινωνία”

-Να το κάνω πιο συγκεκριμένο το ερώτημα. Τι θα σήμαινε για την Ελλάδα νέο νόμισμα;

Κε Φυλακτέ, γνωρίζετε από παλιότερες συνομιλίες μας την άποψή μου την οποία έχω δημοσιοποιήσει την δεκαετία του '90, ότι η Ελλάδα εντάχθηκε ανέτοιμη στην Ευρωζώνη με τεράστιες αδυναμίες ανταγωνιστικότητας. Ήταν βέβαιο ότι και με τον τρόπο που πορευτήκαμε εντός του Ευρώ θα οδηγούμασταν σε κατάρρευση. Αυτήν την στιγμή είναι σαν να ταξιδεύουμε με αεροπλάνο και να συζητάμε εάν οικειοθελώς ή μη θα πηδήξουμε χωρίς αλεξίπτωτο. Θεωρώ ότι κάθε εναλλακτικό σενάριο εντός ή εκτός του Ευρώ συνδέεται με ευκαιρίες και κινδύνους. Η αξιολόγηση εκ των προτέρων των εν λόγω σεναρίων είναι από επιστημονικής άποψης ένα έργο επιστημονικής φαντασίας. Φαίνεται ότι μια επιστροφή στην δραχμή, θα προκαλούσε μεγαλύτερα κόστη από ότι οφέλη. Σε κάθε περίπτωση προκειμένου να εξαλειφθεί το ρευστό περιβάλλον και να επανακινηθεί η οικονομία χρειάζεται η χώρα μια οριστική λύση. Η εφαρμοζόμενη πολιτική δεν συνιστά οριστική λύση αλλά επιμήκυνση του προβλήματος και του δράματος του ελληνικού λαού.

-Κλείνοντας θα θέλαμε να αναφερθείτε στην εκδήλωση της ΟΝΝΕΔ Δράμας για την Τουριστική ανάπτυξη, όπου ήσασταν κεντρικός ομιλητής...

Κατ' αρχάς θα ήθελα να ευχαριστήσω τα παιδιά της ΟΝΝΕΔ Δράμας και ιδιαίτερα τον Πρόεδρό τους Μιχάλη Τάσσου για την τιμητική πρόσκληση. Θα ήθελα να εξάρω την αθρόα συμμετοχή όλων των εμπλεκομένων παραγόντων και φορέων και το υψηλό επίπεδο του διαλόγου και προβληματισμού. Η ομοθυμία και η διακομματική παρουσία αποτελούν ένα θετικό σημάδι ότι και στον τόπο μας αρχίζουν και σβήνουν οι διαχωριστικές γραμμές και ότι αρχίζουμε και προσεγγίζουμε τα τοπικά αναπτυξιακά ζητήματα με τεχνοκρατικό και ουσιαστικό τρόπο. Εύχομαι αυτή η τάση να συνεχισθεί και να επεκταθεί και σε άλλα σημαντικά ζητήματα του Νομού.