26 Οκτωβρίου 2018

Ο Μακεδονικός Αγώνας στη Πλεύνα. Οι Ηρωίδες της Πλεύνας στο Μακεδονικό Αγώνα.

Πλευνιώτισες στον Μακεδονικό Αγώνα.
(από το Αρχείο Α. Βαλαβάνη)
του Κώστα Ν. Μαδεμλή.

Τι ήταν ο Μακεδονικός Αγώνας;

Η ένοπλη αντίδραση των ντόπιων Μακεδόνων ενάντια στο βίαιο εκβουλγαρισμό που ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ήθελαν να τους επιβάλουν οι Βούλγαροι κομιτατζήδες. Η βυζαντινή παράδοση ενάντια στην νεοβουλγαρική κουλτούρα.

Το χωριό μας, τότε Πλεύνα, αντιστάθηκε στην πρώτη επίθεση που δέχτηκε από την Σόφια το 1870 με το ψευτοδίλημμα και την απάτη της Εξαρχίας. Αρκετοί όμως προσχώρησαν στο χωριό και σε όλη τη Μακεδονία.


Αλλά πολλοί παρά τις πιέσεις και την βία των Εξαρχικών  δεν προσχώρησαν αλλά έμειναν πιστοί στις παραδόσεις τους, η Σόφια ξεκίνησε από το 1900 περίπου τις εκτελέσεις αυτών που αντιδρούσαν, ξεκινώντας από προέδρους και προεστούς, δασκάλους παπάδες.

Τις εκτελέσεις ανελάμβαναν οι δύο κομιτατζήδικες οργανώσεις ΒΜΡΟ και Βερχόβεν.

Τα πράγματα φυσικά δεν ήταν τόσο απλά όσο τα γράφω, όμως προσπαθώ να γράψω την ουσία του προβλήματος. 
Αν γίνει ένας φόνος, η ουσία είναι ο νεκρός και η ανεύρεση ποιος φταίει είναι άλλο θέμα. Αν έχει μάλιστα και καλό δικηγόρο ο κατηγορούμενος αθωώνεται κιόλας.

Εδώ μας ενδιαφέρει η ουσία, ο φόνος του Μακεδόνα και της Μακεδονίας.

Και αυτό είναι ιστορικά καταγεγραμμένο, ποιος δολοφονήθηκε, που και πότε και σε μερικές περιπτώσεις από ποιόν.
Έτσι από τα τέλη του 1899 μέχρι το 1904 έχουμε 500 καταγεγραμμένους δολοφονημένους, πατριαρχικούς. Οι ανεξιχνίαστοι και οι εξαφανισθέντες άγνωστο πόσοι.

Στο διάστημα αυτό δεν υπάρχει ούτε ένας δολοφονημένος Εξαρχικός.

Μετά την αποτυχημένη εξέγερση του Ήλιντεν, στις 20 Ιουλίου 1903 στη Δυτική Μακεδονία στη οποία είχε συγκεντρωθεί το μεγαλύτερο μέρος των κομιτατζήδων της ΒΜΡΟ και Βερχόβεν, γίνεται εξόρμηση σε όλη την Μακεδονία για να γίνει με την βία ο εκβουλγαρισμός, δηλαδή η υπαγωγή στην Εξαρχία.

ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ με το πιστόλι στο κρόταφο.

Από το 1904 ξεκινά ένας αιματηρός άνανδρος και ελεεινός αγώνας εναντίων των αμάχων Μακεδόνων.

Μόλις τώρα ξυπνά το ελληνικό κράτος και μπροστά στη σφαγή των Μακεδόνων από τους Βούλγαρους κομιτατζήδες, αποστέλλονται τα πρώτα ένοπλα ελληνικά σώματα, υπό τον ήρωα Παύλο Μελά, ο οποίος έχει δυστυχώς πολύ μικρή συμμετοχή στο Μακεδονικό Αγώνα. 
Στις 18 Αυγούστου 1904 ανέλαβε την αρχηγία του Μακεδονικού Αγώνα και στις 13 Οκτωβρίου 1904 σκοτώθηκε μετά από συμπλοκή με τούρκικο απόσπασμα.

Αρκετοί στο χωριό στο παρελθόν με πολύ απαξιωτικό τρόπο με ρωτούσαν τι σόι ήρωας είναι αφού δεν πολέμησε ποτέ. 
Αυτό δεν ευσταθεί γιατί ο Μελάς ήταν αρχηγός αντάρτικου σώματος και προπάντων, μαζί με τον Ίωνα Δραγούμη οι βασικοί συντελεστές, μέσω του «Μακεδονικού Κομιτάτου» στην Αθήνα για την ενεργοποίηση και κινητοποίηση της κυβέρνησης ενάντια στα εγκλήματα των κομιτατζήδων.

Από την αντίπαλη όχθη έχουμε έναν αμφισβητούμενο «μεγάλο ήρωα» και αρχικομιτατζή Γκότσε Ντέλτσεφ,άκαπνο δηλαδή καθόλου εμπλοκή στον ένοπλο αγώνα. Ο Ντέλτσεφ ήταν αριστερίζων και αναρχικών αντιλήψεων και υπέρ της αυτονομίας της Μακεδονίας. Από την άλλη στενός συνεργάτης της Βερχόβεν, αν και δεν ταίριαζε ιδεολογικά. Τέλος πάντων σήμερα θεωρείται Βούλγαρος ήρωας και η Βουλγαρία τον τίμησε μετονομάζοντας το ελληνικό Νευροκόπι στο όνομά του. Στα Σκόπια θεωρείται Σλαβομακεδόνας ήρωας. 

Το να είσαι ταυτόχρονα εθνικός ήρωας σε δύο κράτη λέει πολλά.

Ο Θάνατος του Μελά σήμανε γενικό συναγερμό στην Αθήνα και έχουμε μια έντονη κινητικότητα στην Μακεδονία ελληνικών ανταρτικών ομάδων. 
Το ξανατονίζω μέχρι το 1903 δεν υπήρχε ελληνικό ανταρτικό σώμα. 

Οι Μακεδόνες ήταν απροστάτευτοι.

Στη Πλεύνα τώρα σε προηγούμενες αναρτήσεις αναφέρθηκα στους Μακεδονομάχους της.
Μακεδονομάχοι είναι όλοι αυτοί που με τον ένα η τον άλλο τρόπο αντιστάθηκαν στον εκβουλγαρισμό της ΒΜΡΟ.

Εδώ ένα πολύ σημαντικό ρόλο θα παίξουν οι Πλευνιώτισες.
 Στα μητρώα και στα αρχεία είναι καταγεγραμμένες οι παρακάτω ηρωίδες οι οποίες με κίνδυνο της ζωής τους βοήθησαν τα μέγιστα για την αντίσταση ενάντια στον εισβολέα.

Έτσι αναφέρονται οι:

1 Κατσιούρα Ελένη
2. Μήλιου Χρυσούλα
3. Βαλαβάνη Μαρία
4. Καψιμάνη Στεργιαννή
5. Κώτιου Αναστασία.

Ήταν καταρχήν Σύνδεσμοι, ενεργά μέλη του Αγώνα και οι υπηρεσίες που προσέφεραν ήταν η συλλογή πληροφοριών και η μετάδοση τους στο Κέντρο Αγώνα, οι λήψη εντολών και η εκτέλεσή τους.

Το έργο τους ήταν δύσκολο γιατί σε ένα χωριό που υπερτερούσε το εξαρχικό στοιχείο ο κίνδυνος να αποκαλυφθούν και να δολοφονηθούν ήταν πολύ μεγάλος.

Η Πλεύνα δεν είχε δυστυχώς την στήριξη ελληνικού ανταρικού σώματος οπότε εκ των πραγμάτων αντιστάθηκε και στηρίχτηκε μόνο με στις δικές της δυνάμεις.

Στην περιοχή μας και γενικά στην Δράμα και Σέρρες μόνο ένα ένοπλο ελληνικό Σώμα υπήρχε, αυτό του Σερραίου Ντόπιου Μακεδόνα Δούκα του οποίου οι μαχητές του όλοι ήταν ντόπιοι.

Για να δούμε όμως ποιοι ήταν οι αντίπαλοι και εχθροί της Πλεύνας και στους οποίους αντιστάθηκαν οι Πλευνιώτισσες και οι Πλευνιώτες.

Στη Δράμα  η οποία ανήκε στη επαναστατική περιοχή των Σερρών βοεβόδες, δηλαδή οπλαρχηγοί στην περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα δηλαδή από το 1904 ως το 1908 που τυπικά τελειώνει ο Αγώνας μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων είναι οι:

1.      Ντάεφ Μιχαέλ (1881, Μάλτζικ Βουλγαρίας-1907, Δράμα)
2.      Τσαβαδάρωφ Στέφαν (1883, Στάρα Ζαγόρα Βουλγαρίας-1944)
3.      Γκαρβάνωφ Πέιο (1876, Τσιρπάν Βουλγαρίας-1907, Μπάνιτσα Σέρρες)
4.      Ζαπραϊνοβ Ντιμιτάρ (1883, Καραορμάν Βουλγαρίας-1909, Κιουστεντίλ Βουλγαρίας)
Αυτοί οι τέσσερις είχαν άμεση εμπλοκή με την Πλεύνα, οι επόμενοι περιστασιακά, ο δε Πανίτσα ήταν υπαρχηγός του Ντάεφ και δεν ήταν βοεβόδας.

5.      Τσερνοπέεφ Χρήστο (1878, Ντερμάντσι Βουλγαρίας-1915, Κρίβολακ Σερβίας)
6.      Γιαμπόροβ Πέιο (1883, Τσιρπάν Βουλγαρίας-1914, Σόφια)

Από την Πλεύνα μόνο ο Γιάνε Άνγελ Μ.  οποίος γεννήθηκε το 1885 στη Πλεύνα υπασπιστής του Πανίτσα, ήταν στέλεχος της ΒΜΡΟ. 
Κάποιοι για να αναβαθμίσουν τον ρόλο του αναφέρουν ότι ήταν εκλεγμένος αντιπρόσωπος στο Συνέδριο της ΒΜΡΟ στη Μονή Ρίλα το 1905, κάτι που δεν ισχύει (ΒΜΡΟ. Rila-Kongress) (κλικ για την γερμανική Wikipedia).

Για το Συνέδριο της Ρίλα της ΒΜΡΟ και το ενδιαφέρον επεισόδιο μεταξύ Σαντάνσκι και Ντάεφ, για τους ψαγμένους στη Βιογράφο του Σαντάνσκι Mercia MacDermott στο βιβλίο της «FOR FREEDOM AND PERFECTION. The Life of Yané Sandansky» στο κεφάλαιο 15 «THE SCHISM».

Υπάρχουν στοιχεία για τους πολλούς Βούλγαρους κομιτατζήδες της Δράμας αλλά δεν υπάρχει αναφορά για Πλεύνα.

Τι θέλω να πω με αυτή την αναφορά στους βοεβόδες.

Όλοι τους ήταν «καθαροί» Βούλγαροι.
Καμμιά σχέση με Μακεδονία.  

Για ποιόν λόγο ήρθαν με τους κομιτατζήδες τους στην Δράμα και στη Πλεύνα;

Να μας απελευθερώσουν; 
Από ποιους ; 
Από τους Τούρκους;

Και δω να πω φίλε αναγνώστη και να προκαλέσω τον οποιονδήποτε να μου πει πόσες επιθέσεις έγιναν σε τούρκικες εγκαταστάσεις από την ΒΜΡΟ στη Δράμα.

ΟΥΤΕ ΜΙΑ.

Μιλάω για επιθέσεις όχι εμπλοκές με την Τουρκική Χωροφυλακή. Από αυτές είχαμε λίγες αλλά πάντα μετά από δική τους εγκληματική ενέργεια σε Έλληνες και μια κωμικοτραγική-στημένη απαγωγή του Άγγλου αξιωματικού Έλιοτ.

Ο στόχος τους και ο σκοπός που ήρθαν από την Βουλγαρία ήταν όχι οι Τούρκοι αλλά η ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ εναντίον των ντόπιων Μακεδόνων.

Αυτή την Τρομοκρατία καταπολέμησαν με επιτυχία οι αγωνίστριες και αγωνιστές του Μακεδονικού Αγώνα στη Πλεύνα.

Αγωνίστηκαν για να μη αλλοιωθεί η παράδοση μας από την ξενόφερτη εκκλησία και την χαμηλόβαθμη και υποδεέστερη της ελληνικής Βουλγαρική παιδεία.

Και τα κατάφεραν.

Αιωνία τους η μνήμη.

Τα ονόματά τους θα μένουν για πάντα γραμμένα με ανεξίτηλα και χρυσά γράμματα στη Πετρουσιώτικη ιστορία.